Pluk de dag

Doei

Ik kan op een voor anderen irritante manier met taal bezig zijn. Vooral de manier waarop spreekwoorden en gezegden soms misbruikt worden vind ik een bron van vreugde

De Metafose

Ik zat een aantal jaren geleden op een crematieplechtigheid. Een vriend van de overledene had een afscheidsgedicht geschreven. Hij nam plaats achter het spreekgestoelte, je kon in het zaaltje een speld horen vallen. Bij wijze van spreken dan, niemand had een speld bij zich om te laten vallen.

De spreker stond wat te hannesen met zijn brillenkoker. Toen hij de koker eindelijk open had en zijn bril op zijn neus stond was hij vermoedelijk zo opgelucht dat hij vlak voor de microfoon de koker dichtklapte. Het leek of er een kanon werd afgeschoten in het doodstille zaaltje. Ik voelde een voorzichtige maar nog te bedwingen lach. Met gedragen stem sprak hij de titel van het gedicht uit: "De metafose" Ik graaide in paniek in mijn tas op zoek naar zonnebril en zakdoekje en had beide net op tijd te pakken voor de subtitel:

"De rups en de vlinder". De rest van het gedicht ging volledig langs me heen. Ik had het misschien nog gered als mijn broer niet tegenover me het net zo benauwd zat te hebben.  Ik heb direct al mijn dierbaren verteld dat bij mijn uitvaart gelachen mag worden. Dus grote broer, humor in de toespraak.

Klassieke opleiding

Ik heb een aantal jaren op het gymnasium gezeten,  verder dan de vierde klas ben ik niet gekomen. Mijn diploma is van een meer bij mij passend onderwijs, de ouderwetse MMS. Een soort HBS voor meisjes die niet slim genoeg zijn voor het gymnasium. Ik heb natuurlijk in die paar jaar wel wat meegekregen van de klassieke talen. In ieder geval genoeg om te weten dat je spreekt over "Grieks en Latijn" en niet "Grieks en Latijns", zoals ik ooit iemand tijdens een etentje horen zeggen. Als iemand zegt: "ik heb geen moeite met vreemde talen, want ik heb Latijns gehad" is dat voor mij reden om te twijfelen aan haar kennis van wat voor taal dan ook.

Het is erg arrogant om taalfouten van een ander te verbeteren, het is niet chique en ik doe het ook niet.

Ik lach ze wel uit, dat is ook niet chique maar dat doe ik in het geniep. Soms ga ik de fout in zoals die keer dat ik iemand met een vrolijk stemmetje hoorde zeggen: "ik zeg altijd maar zo Carpe Diem". Jullie raden het al, ze zei diem met de ie zoals in Piet zonder puntjes. En in Carpe Diem spreek je de ie uit als in Piet met puntjes.

Ik zei met dat irritante arrogante toontje dat ik kan hebben: Het is Carpe DI  EM. De vrolijke vrouw was niet vrolijk meer. Ze keek me woedend aan en sprak de onvergetelijke woorden: Het is DIEM want je zegt ook DOEI.

Herman en ik hebben sinds kort dekbedhoezen waar Carpe Diem op staat. Elke keer als ik in bed stap denk ik bij mijzelf: Je zegt ook doei.

Keulen 

Ik weet ook nog waar mijn fascinatie begonnen is. Dat was in mijn korte tijd op het gymnasium. We hadden daar een leraar Duits die zichzelf beschouwde als een echte taalpurist. Tijdens een van zijn lessen bezigde hij een uitdrukking die wij niet kenden. Jammer dat ik niet meer weet welke uitdrukking dat was. Ik weet nog wel dat de meester het krijtje in het daarvoor bestemde bakje onder aan het schoolbord smeet en zei: `de jongelui tegenwoordig kennen de meest normale uitdrukkingen niet meer: Gisteren gaf ik les op een andere school. De rector kwam binnen en gebruikte een heel gewone Nederlandse uitdrukking. Al die jongelui keken of ze het in Keulen hoorden sneeuwen`.

Ik kon niet meer stoppen met lachen, de rest van de les heb ik op de gang moeten doorbrengen. Het is jaren geleden maar ik zeg het nog steeds. Ik zeg wel eens: "je kijkt of je het in Keulen hoort sneeuwen"
.

Er is altijd wel iemand die me verbetert, denk voortaan aan wat ik jullie net heb geleerd:

Verbeteren is niet chique. Uitlachen mag wel en dat hoeft voor mij niet stiekem.

Ik wens jullie allemaal een fijne zondag en zeg maar zo: Carpe diem en doei.